مقدمه
دمنوش آویشن یکی از نوشیدنی های گیاهی محبوب و پرطرفدار است که از دیرباز در طب سنتی جایگاه ویژه ای داشته است. این دمنوش خوش عطر با طبع گرم خود، نه تنها به عنوان یک نوشیدنی روزمره، بلکه به عنوان درمانی طبیعی برای بسیاری از مشکلات بدن مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در طب سنتی ایران و سایر فرهنگ های باستانی، این دمنوش برای بهبود سرفه های مزمن، گلودرد و افزایش قوای دفاعی بدن توصیه می‌شد.
امروزه نیز با پیشرفت آگاهی درباره درمان های طبیعی، مصرف این دمنوش همچنان رواج دارد. به دلیل خواص دمنوش آویشن در تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب، بسیاری از افراد آن را به برنامه روزانه خود اضافه کرده اند. علاوه بر طعم دلپذیر، طرز تهیه دمنوش آویشن بسیار ساده است و می‌توان آن را به راحتی در خانه آماده کرد. در ادامه این مقاله با فواید، طرز تهیه و نکات مهم درباره مصرف این دمنوش ارزشمند آشنا خواهیم شد.
دمنوش آویشن چیست؟
آویشن گیاهی معطر و دارویی از خانواده نعناعیان است که از زمان های بسیار دور در طب سنتی ملل مختلف کاربرد داشته است. این گیاه بومی مناطق مدیترانه ای است و در نواحی کوهستانی، آب و هوای خشک و خاک های سبک بهتر رشد می‌کند. آویشن به دلیل ترکیبات معطر و خواص درمانی خود، از دیرباز برای تهیه انواع دمنوش های گیاهی مورد استفاده قرار گرفته است.
این دمنوش یکی از ساده ترین و مؤثرترین روش ها برای بهره بردن از فواید این گیاه است. بسته به نوع آویشن مورد استفاده، طعم و خواص دمنوش ممکن است کمی متفاوت باشد. آویشن باغی (Thymus vulgaris) رایج ترین نوع برای تهیه دمنوش است که طعمی ملایم و عطری قوی دارد. در حالی که گونه های وحشی مانند آویشن شیرازی طعمی تلخ تر و خواص متفاوتی دارند.
در تهیه دمنوش آویشن بهتر است از برگ های خشک یا تازه ی گونه های مرغوب استفاده شود تا حداکثر خواص دمنوش آویشن حفظ شود. آگاهی از نوع آویشن می‌تواند در طرز تهیه دمنوش آویشن و کیفیت نهایی آن تاثیر چشمگیری داشته باشد.
خواص دمنوش آویشن
این دمنوش به دلیل ترکیبات گیاهی فعال، دارای خواص درمانی متنوعی است که می‌تواند بر بهبود سلامت کلی بدن تأثیر بگذارد. در ادامه به مهم ترین فواید این دمنوش می‌پردازیم:
تقویت سیستم ایمنی
ترکیبات موجود در آویشن، از جمله تیمول و کارواکرول، نقش مؤثری در تقویت سیستم ایمنی بدن دارند. مصرف منظم این دمنوش می‌تواند به افزایش مقاومت بدن در برابر بیماری ها کمک کند.
بهبود سرفه و گلودرد
یکی از شناخته شده ترین خواص دمنوش آویشن، تسکین سرفه و گلودرد است. خاصیت ضدالتهابی و خلط آور این گیاه باعث می‌شود که دمنوش آن یک درمان طبیعی عالی برای مشکلات تنفسی باشد.
کمک به هضم غذا
این دمنوش با تحریک ترشح آنزیم های گوارشی، به بهبود فرآیند هضم غذا کمک می‌کند. همچنین می‌تواند نفخ، سوءهاضمه و احساس سنگینی بعد از وعده های غذایی را کاهش دهد.
کاهش التهاب
آویشن حاوی آنتی اکسیدان ها و ترکیبات ضدالتهابی طبیعی است که می‌توانند به کاهش التهاب در بدن کمک کنند. مصرف این دمنوش به ویژه در افراد مبتلا به بیماری های التهابی خفیف مفید است.
خواص آنتی باکتریال و ضدویروسی
یکی از دلایل محبوبیت این دمنوش در طب سنتی، قدرت آن در مقابله با عفونت ها است. ترکیبات فعال آویشن می‌توانند رشد باکتری ها و ویروس ها را مهار کنند و به تقویت سلامت عمومی کمک نمایند.
بهبود خلق و خو و کاهش استرس
آروم بخش بودن دمنوش آویشن، آن را به انتخاب مناسبی برای کاهش استرس و اضطراب تبدیل کرده است. نوشیدن این دمنوش می‌تواند به بهبود خلق و خو و افزایش احساس آرامش کمک کند.
طرز تهیه دمنوش آویشن
دمنوش آویشن یکی از ساده ترین و در عین حال مؤثرترین روش های بهره گیری از خواص بی نظیر این گیاه است. با رعایت چند نکته ی ساده می‌توان یک نوشیدنی خوش عطر و مفید تهیه کرد که هم طعمی دلچسب دارد و هم برای سلامتی بدن مفید است. در ادامه با طرز تهیه دمنوش آویشن به صورت دقیق آشنا می‌شویم.
مواد لازم
- برگ یا گل خشک شده آویشن: حدود ۱ قاشق چای خوری برای هر فنجان (در صورت تمایل می‌توانید مقدار را کمی بیشتر کنید برای طعمی قوی تر)
- آب جوش: ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلی لیتر (معادل یک فنجان بزرگ)
- عسل یا لیمو (اختیاری): برای بهبود طعم و افزایش خواص دمنوش آویشن
روش دم کردن
۱. ابتدا آب را در یک کتری یا قابلمه کوچک بجوشانید. زمانی که آب شروع به جوشیدن کرد، آن را از روی حرارت بردارید تا دمای آن کمی کاهش یابد (به حدود ۹۰ تا ۹۵ درجه سانتی‌گراد برسد). این کار باعث می‌شود ترکیبات حساس آویشن در دمای مناسب استخراج شوند و عطر و خواص گیاه حفظ شود.
۲. برگ یا گل خشک شده آویشن را داخل یک قوری چینی یا فنجان بزرگ بریزید. بهتر است از قوری درب دار استفاده شود تا بخار معطر دمنوش حفظ شود.
- آب داغ را روی آویشن خشک شده بریزید و بلافاصله درب ظرف را بگذارید.
- اجازه دهید دمنوش به مدت ۷ تا ۱۰ دقیقه در محیط دربسته دم بکشد. هرچه زمان دم کشیدن بیشتر شود، طعم دمنوش قوی تر خواهد شد، اما دم کشیدن بیش از ۱۵ دقیقه ممکن است باعث تلخی نوشیدنی شود.
- پس از اتمام زمان دم آوری، دمنوش را صاف کرده و تفاله های آویشن را جدا کنید.
- در صورت تمایل می‌توانید چند قطره آب لیموی تازه یا یک قاشق چای خوری عسل به دمنوش اضافه کنید. این افزودنی ها علاوه بر بهبود طعم، می‌توانند خواص دمنوش آویشن را افزایش دهند، مخصوصاً در مواقعی که برای رفع گلودرد یا تقویت سیستم ایمنی مصرف می‌شود.
- دمنوش آماده شده را تازه و گرم میل کنید تا بهترین نتیجه را از فواید آن بگیرید.
نکته: اگر قصد دارید دمنوش آویشن را برای مصرف روزانه آماده کنید، بهتر است مقدار بیشتری از آن تهیه کنید و در طول روز، به صورت تازه و گرم مصرف نمایید.
موارد احتیاط و منع مصرف دمنوش آویشن
با وجود اینکه دمنوش آویشن به عنوان یک نوشیدنی گیاهی سالم شناخته می‌شود، در برخی شرایط خاص ممکن است مصرف آن نیاز به احتیاط داشته باشد. رعایت نکات زیر می‌تواند به استفاده ایمن تر از این دمنوش کمک کند.
مصرف در دوران بارداری و شیردهی
خانم های باردار باید در مصرف دمنوش آویشن احتیاط کنند. اگرچه مصرف مقدار کم آویشن در غذا معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما نوشیدن دمنوش غلیظ آویشن ممکن است انقباضات رحمی را تحریک کند و در برخی موارد خطر سقط جنین یا زایمان زودرس را افزایش دهد. همچنین درباره مصرف آن در دوران شیردهی نیز باید با پزشک مشورت شود، زیرا ترکیبات گیاهی ممکن است از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شوند.
افراد با بیماری های خاص
افرادی که دچار مشکلاتی مانند فشار خون پایین هستند، بهتر است قبل از مصرف دمنوش آویشن با پزشک مشورت کنند. آویشن ممکن است باعث کاهش بیشتر فشار خون شود و خطر افت فشار را افزایش دهد. همچنین کسانی که به گیاهان معطر (مانند نعناع یا رزماری) حساسیت دارند، ممکن است به ترکیبات آویشن نیز واکنش آلرژیک نشان دهند. در چنین مواردی، مصرف این دمنوش باید با احتیاط بسیار زیادی همراه باشد.
تداخل دارویی احتمالی
ترکیبات فعال موجود در آویشن می‌توانند با برخی داروها تداخل داشته باشند. به طور خاص، افرادی که داروهای رقیق کننده خون، داروهای ضدانعقاد یا داروهای تنظیم کننده قند خون مصرف می‌کنند، باید پیش از نوشیدن مرتب دمنوش آویشن با پزشک خود مشورت نمایند. این دمنوش ممکن است اثر داروها را تشدید یا کاهش دهد و باعث بروز عوارض ناخواسته شود.
