عصب کشی دندان؛ راه نجات از درد و عفونت یا کابوس دندانپزشکی؟
عصب کشی دندان یکی از روش های درمانی مهم در دندانپزشکی است که به حفظ دندانی که دچار عفونت یا آسیب شدید شده کمک میکند. بسیاری از افراد نگران درد پس از عصب کشی هستند و این سوال را دارند که چرا دندان عصب کشی شده درد میگیرد و چگونه آن را کاهش دهیم؟ اگرچه این درمان به نجات دندان کمک میکند، اما رعایت مراقبت های ضروری بعد از عصب کشی برای جلوگیری از عفونت اهمیت زیادی دارد. در این مقاله، علاوه بر بررسی روش های مراقبت بعد از درمان، به بهترین روش های پیشگیری از پوسیدگی دندان که نیاز به عصب کشی نداشته باشیم نیز میپردازیم تا بتوانید از دندان های خود به بهترین شکل محافظت کنید و از نیاز به درمان های پیچیده جلوگیری کنید.
عصب کشی چیست و چرا انجام میشود؟
عصب کشی یک روش درمانی است که برای حفظ دندان هایی که دچار آسیب شدید یا عفونت شدهاند، انجام میشود. در این روش، بخش داخلی دندان که شامل عصب و رگ های خونی (پالپ دندان) است، تخلیه شده و پس از ضدعفونی، با مواد مخصوص پر میشود تا از گسترش عفونت جلوگیری شود.
چرا عصب کشی انجام میشود؟
🔹 پوسیدگی عمیق: وقتی پوسیدگی به پالپ دندان میرسد، باعث درد و عفونت میشود و عصب کشی تنها راه نجات دندان است.
🔹 شکستگی یا ترک دندان: در صورت آسیب شدید به دندان، احتمال درگیری عصب و نیاز به عصب کشی وجود دارد.
🔹 آبسه دندان: عفونت های شدید ممکن است باعث ایجاد آبسه (تجمع چرک) شوند که میتواند به استخوان فک سرایت کند.
بدون عصب کشی، دندان به شدت آسیب میبیند و در نهایت ممکن است نیاز به کشیدن دندان داشته باشید. پس اگر دندانی دارید که درد شدید، حساسیت بالا یا تورم لثه دارد، بهتر است سریع تر به دندانپزشک مراجعه کنید تا از گسترش مشکل جلوگیری شود.
مراحل عصب کشی؛ از درد تا درمان کامل!

عصب کشی یک روش درمانی چندمرحله ای است که با هدف حذف عفونت، کاهش درد و حفظ دندان طبیعی انجام میشود. در ادامه، مراحل این درمان را همراه با مراقبت های ضروری بعد از عصب کشی برای جلوگیری از عفونت بررسی میکنیم.
۱. معاینه و تشخیص اولیه
دندانپزشک ابتدا دندان را بررسی میکند و با استفاده از رادیوگرافی میزان آسیب دیدگی و وضعیت ریشه را تشخیص میدهد. اگر دندان به دلیل پوسیدگی عمیق، عفونت یا شکستگی نیاز به درمان داشته باشد، عصب کشی توصیه میشود.
۲. بیحسی و آماده سازی دندان
قبل از شروع کار، دندانپزشک با استفاده از بیحسی موضعی دندان و بافت اطراف آن را کاملاً بی حس میکند تا بیمار هیچ دردی احساس نکند.
۳. برداشتن پالپ آسیب دیده و تمیز کردن کانال ها
در این مرحله، دندانپزشک با ایجاد یک حفره کوچک روی سطح دندان، به کانال های ریشه دسترسی پیدا میکند و عصب و بافت پالپی آسیب دیده را خارج میکند. سپس با ابزارهای مخصوص، داخل کانال ها تمیز و ضدعفونی میشود تا از ایجاد مجدد عفونت جلوگیری شود.
۴. پر کردن کانال های دندان
پس از تمیز شدن کامل، کانال های دندان با مواد مخصوصی مانند گوتاپرکا پر میشوند تا از ورود باکتری ها و عفونت های جدید جلوگیری شود. این مرحله تأثیر زیادی در طول عمر دندان عصب کشی شده دارد.
۵. ترمیم و بازسازی دندان
پس از پر شدن کانال ها، دندانپزشک ممکن است یک ترمیم موقت یا دائم مانند روکش دندان انجام دهد تا دندان استحکام کافی داشته باشد. در این مرحله، رعایت بهترین روش های پیشگیری از پوسیدگی دندان که نیاز به عصب کشی نداشته باشیم بسیار اهمیت دارد.
مراقبت های بعد از عصب کشی برای جلوگیری از عفونت

پس از انجام عصب کشی ، رعایت مراقبت های لازم نقش مهمی در بهبود سریع تر و جلوگیری از عفونت دارد. اگر به توصیه های دندانپزشک توجه نکنید، ممکن است با مشکلاتی مانند چرا دندان عصب کشی شده درد میگیرد روبه رو شوید. در این بخش، نکات کلیدی را بررسی میکنیم تا دندان شما عمر بیشتری داشته باشد.
۱. از جویدن غذاهای سفت خودداری کنید
بعد از عصب کشی ، دندان تا زمان ترمیم نهایی و پر کردن دائمی یا روکش حساس است. برای جلوگیری از آسیب، تا چند روز از جویدن غذاهای سفت، چسبناک یا خیلی داغ و سرد پرهیز کنید. این کار نه تنها باعث کاهش درد میشود، بلکه مراقبت های ضروری بعد از عصب کشی برای جلوگیری از عفونت را نیز بهبود میبخشد.
۲. مصرف داروهای تجویز شده را جدی بگیرید
اگر دندانپزشک برای شما آنتی بیوتیک یا مسکن تجویز کرده، مصرف آن را طبق دستور انجام دهید. این کار کمک میکند تا عفونت کنترل شده و التهاب کاهش یابد. چرا دندان عصب کشی شده درد میگیرد یکی از دلایل آن میتواند بی توجهی به مصرف داروها باشد.
۳. رعایت بهداشت دهان و دندان
- حداقل روزانه دو بار مسواک بزنید اما مراقب باشید که روی ناحیه درمان شده فشار نیاورید.
- از نخ دندان برای جلوگیری از تجمع باکتری ها استفاده کنید، اما آن را با ملایمت به کار ببرید.
- دهان شویه های ضدعفونی کننده میتوانند به کاهش باکتری های مضر کمک کنند.
۴. به علائم غیرطبیعی توجه کنید
پس از عصب کشی ، کمی درد طبیعی است، اما اگر با موارد زیر روبه رو شدید، سریعاً به دندانپزشک مراجعه کنید:
✅ درد شدید و طولانی مدت که با مسکن کاهش نمییابد.
✅ تورم شدید لثه یا ترشح چرک از محل دندان.
✅ تغییر رنگ غیرطبیعی دندان یا احساس لق شدن آن.
۵. انجام روکش برای دندان عصب کشی شده
در بسیاری از موارد، دندانپزشک توصیه میکند که پس از عصب کشی، دندان را روکش کنید. این کار از شکستگی و تخریب دندان جلوگیری میکند و یکی از بهترین روش های پیشگیری از پوسیدگی دندان محسوب میشود.
با رعایت این نکات، میتوانید از بروز مشکلاتی مانند عفونت، درد طولانیمدت و آسیب به دندان جلوگیری کنید. توجه به مراقبت های ضروری بعد از عصب کشی برای جلوگیری از عفونت، استفاده از داروهای تجویز شده و رعایت بهداشت دهان، به شما کمک میکند تا دندان عصب کشی شده سالم و بادوام بماند.
بهترین روش های پیشگیری از پوسیدگی دندان که نیاز به عصب کشی نداشته باشیم

پوسیدگی دندان یکی از مهم ترین دلایل نیاز به عصب کشی است. اگر بتوانیم از پوسیدگی جلوگیری کنیم، دیگر نیازی به درمان های پیچیده نخواهیم داشت. در این بخش، بهترین روش های پیشگیری از پوسیدگی دندان که نیاز به عصب کشی نداشته باشیم را بررسی میکنیم تا بتوانید دندان هایی سالم و قوی داشته باشید.
۱. رعایت صحیح بهداشت دهان و دندان
مهم ترین و ساده ترین روش پیشگیری از پوسیدگی، رعایت اصول بهداشت دهان است:
✅ مسواک زدن حداقل دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید.
✅ استفاده از نخ دندان روزانه برای حذف پلاک های بین دندانی.
✅ استفاده از دهان شویه های آنتی باکتریال برای کاهش باکتری های مضر.
۲. کاهش مصرف مواد قندی و اسیدی
غذاهای شیرین و نوشیدنی های اسیدی میتوانند باعث تخریب مینای دندان و ایجاد پوسیدگی شوند. برای محافظت از دندان ها:
🚫 مصرف شکر، نوشابه های گازدار، آب میوه های صنعتی و شیرینی های چسبناک را کاهش دهید.
✅ بعد از خوردن مواد قندی، دهان خود را با آب بشویید و در اولین فرصت مسواک بزنید.
✅ اگر نوشیدنی های اسیدی مصرف میکنید، از نی استفاده کنید تا تماس مایع با دندان ها کاهش یابد.
۳. مراجعه منظم به دندانپزشک
🔹 چکاپ های منظم (هر ۶ ماه یک بار) کمک میکند تا مشکلات دندانی در مراحل اولیه شناسایی شوند.
🔹 در صورت مشاهده لکه های سفید یا حساسیت در دندان ها، سریعاً به دندانپزشک مراجعه کنید تا پوسیدگی های جزئی قبل از نیاز به عصب کشی درمان شوند.
🔹 جرم گیری و پاک سازی حرفه ای دندان ها از ایجاد پلاک و تارتار جلوگیری میکند.
۴. استفاده از سیلانت دندانی (محافظ مینای دندان)
سیلانت یک پوشش محافظتی است که روی سطح جونده دندان های آسیاب قرار داده میشود و از پوسیدگی جلوگیری میکند. این روش مخصوصاً برای کودکان و نوجوانان بسیار مفید است.
۵. نوشیدن آب کافی و حفظ رطوبت دهان
دهان خشک میتواند رشد باکتری ها را افزایش دهد و احتمال پوسیدگی را بیشتر کند. برای جلوگیری از آن:
✅ مقدار کافی آب بنوشید، مخصوصاً بعد از غذا.
✅ در صورت داشتن خشکی دهان مزمن، با دندانپزشک مشورت کنید.
۶. پرهیز از عادت های مضر برای دندان ها
برخی عادت های نادرست میتوانند مینای دندان را تخریب کنند و خطر پوسیدگی را افزایش دهند:
🚫 جویدن ناخن، باز کردن درب بطری با دندان و گاز زدن یخ میتواند به دندان آسیب برساند.
🚫 مصرف زیاد سیگار و قهوه میتواند مینای دندان را ضعیف کرده و خطر پوسیدگی را بیشتر کند.
۷. تقویت دندان ها با تغذیه مناسب
تغذیه سالم میتواند مینای دندان را تقویت کرده و از پوسیدگی جلوگیری کند:
🥛 کلسیم (شیر، پنیر، ماست) به تقویت دندان ها کمک میکند.
🥦 سبزیجاتی مثل کرفس و هویج به تمیز شدن طبیعی دندان ها کمک میکنند.
🐟 ویتامین D (ماهی و تخم مرغ) جذب کلسیم را بهبود میبخشد.
عصب کشی یا کشیدن دندان؟ کدام بهتر است؟
هنگامی که یک دندان دچار پوسیدگی عمیق، عفونت شدید یا آسیب جدی میشود، دو گزینه درمانی وجود دارد: عصب کشی یا کشیدن آن. بسیاری از افراد نمیدانند کدام روش بهتر است و چه عواملی بر این تصمیم تأثیر میگذارد. در این بخش، تفاوت این دو روش را بررسی کرده و راهکارهایی برای جلوگیری از نیاز به این درمان ها، مانند بهترین روش های پیشگیری از پوسیدگی دندان که نیاز به عصب کشی نداشته باشیم، ارائه میدهیم.

۱. عصب کشی دندان: حفظ دندان طبیعی
عصب کشی یکی از بهترین روش ها برای حفظ دندان های طبیعی است. در این روش، عصب آسیب دیده خارج شده، کانال های ریشه تمیز و ضدعفونی شده و سپس با مواد مخصوص پر میشوند. اگر مراقبت های لازم انجام شود، دندان عصب کشی شده میتواند سال ها بدون مشکل باقی بماند.
✅ مزایای عصب کشی:
- دندان طبیعی حفظ میشود.
- عملکرد دندان و فک دچار تغییر نمیشود.
- از مشکلات ناشی از جای خالی دندان، مانند تغییر شکل فک، جلوگیری میشود.
✅ معایب عصب کشی:
- ممکن است درد ایجاد شود و به دنبال کاهش آن باشید، اما این درد معمولاً موقتی است.
- در برخی موارد، اگر درمان به درستی انجام نشود، عفونت مجدد رخ میدهد.
- دندان عصب کشی شده به مرور ضعیف تر میشود، بنابراین ممکن است نیاز به روکش داشته باشد.
۲. کشیدن دندان: آخرین راهکار
کشیدن دندان زمانی انجام میشود که دندان دیگر قابل درمان نباشد یا مشکلاتی مانند عفونت شدید، شکستگی غیرقابل ترمیم یا تحلیل شدید استخوان فک وجود داشته باشد. پس از کشیدن دندان، بیمار معمولاً باید از روش های جایگزین مانند ایمپلنت یا بریج استفاده کند.
✅ مزایای کشیدن دندان:
- در شرایطی که دندان قابل ترمیم نباشد، عفونت و درد به طور کامل از بین میرود.
- در موارد خاص، کشیدن دندان میتواند از گسترش عفونت به سایر دندان ها جلوگیری کند.
✅ معایب کشیدن دندان:
- جای خالی دندان میتواند باعث تغییر در شکل فک و موقعیت سایر دندان ها شود.
- فرآیند جایگزینی دندان (ایمپلنت، بریج) هزینه بر است.
- عدم وجود دندان ممکن است بر عملکرد جویدن و زیبایی لبخند تأثیر بگذارد.
۳. کدام روش بهتر است؟
اگر دندانپزشک تشخیص دهد که عصب کشی امکان پذیر است، این گزینه معمولاً بهتر از کشیدن دندان است، زیرا دندان طبیعی حفظ میشود و نیازی به جایگزین های مصنوعی نیست. اما در مواردی که دندان به شدت آسیب دیده و غیرقابل ترمیم است، کشیدن آن ممکن است بهترین گزینه باشد.
باورهای غلط درباره عصب کشی که باید بدانید
عصب کشی یکی از درمان های پرکاربرد در دندانپزشکی است، اما بسیاری از افراد تصورات نادرستی درباره آن دارند. برخی فکر میکنند این روش بسیار دردناک است، برخی دیگر معتقدند که دندان عصب کشی شده عمر کوتاهی دارد. در این بخش، باورهای غلط درباره عصب کشی را بررسی میکنیم و حقیقت را درباره آن ها توضیح میدهیم. همچنین، به مراقبت های ضروری بعد از عصب کشی برای جلوگیری از عفونت و راهکارهایی برای کاهش درد اشاره خواهیم کرد.
۱. عصب کشی خیلی دردناک است
🔴 باور غلط: بسیاری فکر میکنند عصب کشی یکی از دردناک ترین درمان های دندانپزشکی است.
✅ واقعیت: با استفاده از بی حسی موضعی، عصب کشی تقریباً بدون درد انجام میشود. امروزه، با پیشرفت فناوری های دندانپزشکی، این روش به یکی از کم دردترین درمان های دندان تبدیل شده است. اگر بعد از درمان درد داشتید، باید بدانید که کمی حساسیت و ناراحتی طبیعی است، اما درد شدید معمولاً به علت التهاب بافت های اطراف دندان اتفاق میافتد و با داروهای تجویز شده کنترل میشود.
۲. دندان عصب کشی شده عمر کوتاهی دارد
🔴 باور غلط: برخی تصور میکنند که دندان عصب کشی شده بعد از مدتی از بین میرود.
✅ واقعیت: اگر مراقبت های ضروری بعد از عصب کشی برای جلوگیری از عفونت را رعایت کنید، این دندان میتواند سال ها بدون مشکل باقی بماند. البته دندان عصب کشی شده ممکن است نسبت به فشار حساس تر باشد، بنابراین در بیشتر موارد استفاده از روکش توصیه میشود تا از شکستگی جلوگیری شود.
۳. اگر دندان درد نداشته باشد، نیازی به عصب کشی نیست
🔴 باور غلط: برخی فکر میکنند که فقط دندان هایی که درد شدیدی دارند نیاز به عصب کشی دارند.
✅ واقعیت: گاهی اوقات دندان عفونی یا مرده بدون ایجاد درد باقی میماند. دندانپزشک ممکن است در یک معاینه معمولی یا با استفاده از رادیوگرافی متوجه شود که دندان دچار آسیب جدی شده است. اگر عصب دندان آسیب ببیند و درمان نشود، ممکن است عفونت گسترش یابد و مشکلات جدی تری ایجاد کند.
۴. عصب کشی باعث بیماری های دیگر در بدن میشود
🔴 باور غلط: برخی منابع نادرست ادعا میکنند که عصب کشی میتواند باعث بیماری های مزمن مانند مشکلات قلبی یا ضعف سیستم ایمنی شود.
✅ واقعیت: هیچ مدرک علمی معتبری این ادعا را تأیید نمیکند. عصب کشی یک روش ایمن است که هدف آن حفظ دندان و جلوگیری از گسترش عفونت در بدن است. برعکس، عدم درمان دندان عفونی میتواند باعث مشکلات جدی در سایر قسمت های بدن شود.
۵. کشیدن دندان بهتر از عصب کشی است
🔴 باور غلط: بعضی افراد تصور میکنند که کشیدن دندان راه ساده تر و کم هزینه تری نسبت به عصب کشی است.
✅ واقعیت: حفظ دندان طبیعی همیشه بهترین گزینه است. کشیدن دندان مشکلاتی مانند جابه جایی دندان های دیگر، تأثیر منفی روی جویدن و افزایش هزینه های جایگزینی دندان (مثل ایمپلنت یا بریج) را به دنبال دارد. تنها زمانی که دندان به هیچ وجه قابل ترمیم نباشد، کشیدن آن توصیه میشود.
نتیجه گیری:
در نهایت، انتخاب بهترین روش درمانی به وضعیت کلی دندان، میزان آسیب، و نظر دندانپزشک بستگی دارد. در برخی موارد، درمان مناسب میتواند از عوارض طولانی مدت جلوگیری کرده و سلامت دهان را حفظ کند. مراقبت از دندان ها، رعایت بهداشت دهان، استفاده از روش های پیشگیری، و مراجعه منظم به دندانپزشک از مهم ترین اقداماتی هستند که میتوانند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کنند. هر تصمیمی که برای درمان دندان های خود بگیرید، آگاهی و مشورت با یک متخصص میتواند بهترین نتیجه را برای حفظ زیبایی و عملکرد دندان های شما به همراه داشته باشد.